Przybył oto do Kielc na spotkanie z lubującymi się w historii mieszkańcami Pan Profesor Antoni Dudek, z wykładem o ocenie Okrągłego Stołu. Dziennikarz, który był obecny na całym spotkaniu, to co miał do powiedzenia Profesor Dudek streścił w taki sposób:

„Przy Okrągłym Stole mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której z jednej strony byli przedstawiciele władzy komunistycznej, która nie miała legitymacji społecznej, bo wiadomo, jak została zainstalowana po wojnie. Po drugiej stronie natomiast zasiadła część opozycji - tej, która miała poparcie Zachodu. Część opozycji czuła się pominięta i oszukana, ale to była wina generała Jaruzelskiego. On nie chciał rozmawiać z Kornelem Morawieckim, który z nim też nie chciał rozmawiać. Natomiast chciał z Jaruzelskim rozmawiać Wałęsa i jego doradcy, więc się dogadali, a to, że się to wielu ludziom nie podobało wtedy i dzisiaj, to mają do tego prawo - podkreślił historyk.”

http://www.radio.kielce.pl/pl/post-82023

Rozumiem, że streszczenie dziennikarskie rządzi się swoimi prawami, ale bełkot który dostrzegam w powyższym, rodzi u mnie dwa pytania: czy bełkot powstał w toku mowy Profesora Dudka, a dziennikarz tylko ten bełkot streścił, czy też Profesor Dudek mówił całkiem z sensem i do rzeczy, bełkot zaś powstał na poziomie dziennikarskiego streszczenia. Z tych dwóch pytań właściwie można toczyć zażarty spór na poziomie, co było pierwsze: kura czy jajo. Zatem pozwolę sobie rozwiązać ten problem słowami, które usłyszałem w klasie maturalnej od mojej polonistki: „Nie ważne co autor miał na myśli, ważne co z dzieła autora zrozumiał czytelnik”. Co jednoznacznie przesuwa ciężar komunikacji na nadającego komunikat, który musi tak swój komunikat sprecyzować, aby każdy go zrozumiał i mógł sobie pozwalać na dalej idące interpretacje.

Idźmy zatem do meritum. Z lat nauki na kierunku nauki polityczne przypominam sobie, że jest kilka teorii legitymizacji władzy. Nie tylko zatem teoria demokratycznej legitymizacji władzy, że oto władzę może sprawować tylko ten, co mandat do rządzenia otrzymał od społeczeństwa w wyborach, bo jest też teoria (dla mnie bardzo przekonująca), a mówiąca, że legitymizacją władzy może być czysta, fizyczna siła. Gdy legitymizacja demokratyczna zasadza się w teoriach umowy społecznej, jaką społeczeństwo zawiera z władzą, tak legitymizacja siłowa odwołuje się do teorii podboju, że oto grupa najeźdźców podbija sobie jakiś spokojny ludek i narzuca im swoją władzę, mówiąc: jak byście byli silni, to byście sobie rządzili swoimi prawami, a tak to póki my mamy siłę, to zasady są nasze.

Teoria podboju przekonuje mnie o wiele mocniej. Zwłaszcza, że pod tą teorię podciągnąć można nie tylko rządy komunistyczne w Polsce po 1945 roku, ale i kolonizację Ameryki Północnej przez Anglosasów, rządy Waregów na Rusi, Krzyżaków w Prusiech, czy nawet i rządy pierwszych Piastów nad Lechitami.

Nie mogę się zatem zgodzić z Profesorem Dudkiem, że problemem Okrągłego Stołu był brak legitymizacji społecznej władzy komunistycznej, z uwagi na sposób jej „zainstalowania po wojnie”. Władzę komunistyczną legitymizowały czołgi i żołnierze w koszarach Ludowego Wojska Polskiego i bardziej interesującym ustaleniem historycznym, zamiast stwierdzenia oczywistej oczywistości, że komuniści nie mieli legitymizacji, sprawdzenie, czy wojsko w czasie obrad okrągłego stołu, byłoby gotowe do ponownej pacyfikacji Solidarności, jakby zachowało się Wojsko w przypadku niepowodzenia w obradach okrągłego stołu.

Drugą kwestią według mnie jest jednak zupełne pominięcie, że w wyborach 1991 roku Sojusz Lewicy Demokratycznej zdobył 12 procent głosów (drugi wynik po Unii Wolności), a pomimo skomplikowanej ordynacji wyborczej w wyborach kontraktowych 1989 roku, można jednak uznać, że PZPR cieszył się poparciem około 15%. To oczywiście nie jest legitymizacja całego społeczeństwa, ale nie można też wywodzić, że oto komuniści w Polsce w 1989 roku nie mieli żadnego poparcia, bo oto wszyscy mieli za złe komunistom sposób instalacji władzy w 1945 roku.

Właściwie jednak wywody o legitymizacji społecznej stają się bezużyteczne, skoro Pan Profesor Dudek nagle stwierdza, że strona solidarnościowa miała „poparcie Zachodu”. Gdyby to jeszcze było, że Solidarność to „poparcie Zachodu” miała obok olbrzymiego poparcia społecznego, takie zdanie można byłoby obronić. Ale takiego zdania nie ma i wychodzi na to, że w obradach okrągłego stołu legitymizacja do zasiadania było „poparcie Wschodu” i „poparcie Zachodu”. W taki sposób to demokratycznej, społecznej legitymizacji pochodzącej ze strony Polaków nigdy się nie zbuduje, tudzież nie będzie ona przez społeczeństwo nigdy traktowana poważnie, skoro i tak liczą się plecy bądź Zachodu bądź Wschodu.

W tym chaosie dodane jest kolejne zdanie: „część opozycji czuła się pominięta i oszukana”. Jakiej zatem opozycji? Tej która nie miała poparcia zachodu, ale miała poparcie społeczeństwa, czy może nie mająca poparcia zarówno zachodu jak i społeczeństwa? I dlaczego ta część opozycji czuła się oszukana? Bo twierdziła, że ma poparcie zachodu, a tego poparcia nie miała, czy może uważała, że społeczeństwo ją oszukało nie popierając tej części opozycji?

Z dalszego zdania wychodzi, że tą częścią opozycji jest Kornel Mazowiecki. I tu już zupełnie nic nie rozumiem: Morawiecki nie chciał rozmawiać z Jaruzelskim, Jaruzelski nie chciał rozmawiać z Morawieckim, to dlaczego Morawiecki miał czuć się oszukany? Tutaj oszustwa nie widzę, chyba że Jaruzelski obiecał Morawieckiemu, że chce z nim rozmawiać, a następnie stwierdził, że nic takiego nie powiedział. Czy też oszustwo polegało na tym, że opozycja ta, która miała poparcie Zachodu obiecała Morawieckiemu, że nie zasiądzie nigdy do rozmów z Komunistami i Jaruzelskimi i tej obietnicy nie dotrzymała. Lecz na takie porozumienie nie przedstawiono żadnego dowodu.

Robiąc resume: polski profesor historii i nauk politycznych dokonuje analizy zdarzenia historycznego, jakim był Okrągły Stół. W jednym zdaniu mówi, że najważniejsze jest poparcie społeczne. W drugim mówi, że najważniejsze jest poparcie zewnętrzne. W trzecim pisze o oszustwie, w żaden sposób tego oszustwa nie przedstawiając, a właściwie dowodząc, że nie było tam oszustwa, tylko brak zrozumienia. W ostatnim zaś zdaniu piszę, że dogadali się ci co się dogadali (tautologia!) a wielu ludziom się to nie podoba i mają do tego prawa. Przepraszam, ale ja nic nie rozumiem.

Jeżeli taki jest tok myślenia Polskiej nauki, to my z żadnego zdarzenia historycznego nie jesteśmy w stanie wyciągnąć żadnych wniosków. Jeżeli nie potrafimy się zdecydować co jest ważniejsze, czy legitymizacja społeczna czy siłowa czy zewnętrzna. Jeżeli myli nam się oszustwo z nieporozumieniem myli. Jeżeli analizy historyczne zastępujemy kawiarnianym politykowaniem, to jak można poważać się na tworzenie doktryny dla Państwa?

Ale może to tylko słabe streszczenie myśli Pana Profesora.

 

---

tagi: polityka  okrągły stół  profesor antoni dudek 

	grudeq
	15 lutego 2019 16:28

11     1579    2 zaloguj sie by polubić